بازاریابی شبکه‌ ای یا نتورک مارکتینگ چیست؟ و اهمیت آن در کسب و کار

بازاریابی شبکه‌ ای یا بازاریابی چندسطحی ، نوعی شیوهٔ فروش است که در آن کمپانی‌ها محصولات و کالاهای
خود را بدون تبلیغات و بدون واسطه به فروش می‌رسانند، و مشتریان پس از خرید در صورت تمایل می‌توانند
محصولات کمپانی را بازاریابی کنند و سود بگیرند. درآمد در بازاریابی شبکه‌ای هم در ازای فروش
مستقیم کالا و هم در ازای فروش از طریق زیرمجموعه کسب می‌شود.

 

در بازاریابی شبکه‌ای، بازاریاب‌ها به صورت «تبلیغات کلامی» یا «تبلیغات چهره به چهره» اقدام به فروش
محصولات کمپانی می‌کنند. در حال حاضر به ترتیب کشورهای آمریکای شمالی، چین، کشورهای اروپایی
از جمله آلمان و ایتالیا و ژاپن در زمینه بازاریابی شبکه‌ای سردمدار هستند.

 

تحقیقاتی توسط آژانس‌های نظارت بر مصرف‌کننده به‌طور مستقل، نشان داده بین ۷۰ تا ۷۵ درصد از افراد شرکت‌کننده در بازاریابی شبکه‌ای به درآمدهای بالا نمی‌رسند.

بازاریابی مکالمه ای چیست و چگونه شخص را به خریدار تبدیل کنیم

بازاریابی شبکه‌ ای چیست؟

 

بازاریابی شبکه یک مدل کسب و کار است که به نمایندگی از نمایندگان مستقل در فروش شخصی به فرد بستگی دارد و اغلب از خانه کار می کند.

بسیاری از عملیات بازاریابی شبکه معتبر وجود دارد، اما بعضی از آنها به عنوان طرح های شبکه ای محکوم شده اند.
دومی می تواند کمتر در فروش به مصرف کنندگان تمرکز کند، نه در استخدام فروشندگان، که ممکن
است مجبور باشند از قبل برای کیت های استارتر گران قیمت پرداخت کنند.

 

 

بازاریابی شبکه‌ ای چگونه کار می کند

بازاریابی شبکه ای با نام های مختلف از جمله بازاریابی چند سطحی، بازاریابی سلولی، بازاریابی وابسته،
بازاریابی مستقیم مصرف کننده، بازاریابی ارجاعی، و یا franchising کسب و کار مبتنی بر خانه شناخته شده است.

شرکت هایی که از مدل بازاریابی شبکه پیروی می کنند، اغلب سطوح از فروشندگان را ایجاد می کنند
یعنی فروشندگان تشویق به جذب شبکه های خود از فروشندگان هستند. سازندگان یک ردیف جدید
(یا “upline”) درآمد خود را در فروش خود و فروش ساخته شده توسط مردم در سطح آنها ایجاد (“downline”).

در حقیقت یک ردیف جدید می تواند یک ردیف دیگر را به وجود آورد، که باعث می شود کمیسیون
بیشتر به شخص در ردیف بالا و همچنین سطح متوسط ​​باشد.

 

 

تاریخچه

ایدهٔ بازاریابی شبکه‌ای از فرمول تصاعد گرفته شد، که در سدهٔ ششم ق. م. توسط فیثاغورس و
در سدهٔ سوم ق.م. توسط اقلیدس در کتاب معروف «مقدمات» به جهان معرفی شد.

اولین بار، یک شرکت دوچرخه‌سازی در روسیه از این ایده استفاده کرد و برنامه‌ای ترتیب داد که مشتریان
با پرداخت ۱۰ روبل به جای ۵۰ روبل صاحب دوچرخه شوند اگر چهار مشتری دیگر نیز معرفی کنند؛ ولی فروش کمپانی بسرعت رو به اشباع رفت.

در روسیه به آن شرکت بهمنی و در فرانسه به آن گلولهٔ برفی لقب دادند و صد در صد تقلب و کلاهبرداری تلقی شد.

از آن پس، سیاستمداران، اقتصاد دانان و جامعه شناسان زیادی بدنبال پیدا کردن راهی بودند که از این ایده به نفع همه استفاده کنند.
اولین کمپانی که بطور رسمی فعالیت بازاریابی چند سطحی را در سال ۱۹۳۰ آغاز کرد، کمپانی ویتامین
کالیفرنیا بود که نام خود را در سال ۱۹۳۹ به نوترالایت تغییر داد و امروزه محصولات خود را از طریق کمپانی ام‌وی به فروش می‌رساند.

 

 

تفاوت با شرکت‌های شبکه

به گفتهٔ کمیسیون تجارت فدرال آمریکا (FTC)، شرکت شبکه ای شرکتی‌ست که به اعضایش حق کمیسیون
می‌دهد تا افراد جدید را وارد کنند. شرکت‌های شبکه ای محصولی را نمی‌فروشند و پول‌های مشتریان را در یکجا جمع می‌کنند و با آن کاری انجام نمی‌دهند. این شرکت‌ها در اکثر کشورهای دنیا از جمله ایران غیرقانونی هستند؛

چون در ازای جذب افراد پول می‌دهند بطور اجتناب‌ناپذیر فرو خواهند پاشید و وقتی هرم فروپاشی کند،
بجز عده‌ای که در بالای هرم هستند همه دست خالی می‌مانند یا به عبارتی پول خود را می‌بازند.

FTC می‌گوید داشتن محصول، قانونی بودن شرکت را تعیین نمی‌کند. بعضی از شرکت‌های هرمی برای رد گم کردن،
خود را شرکت ام‌ال‌ام معرفی کرده و محصولی را در پلان خود قرار می‌دهند ولی چون هدفشان فروش محصول نیست،

قیمت آن بسیار بالاتر از بازار آزاد خواهد بود، یا اینکه دریافت محصول در آن شرکت‌ها مشروط به فعالیت در پلان
تجاری‌شان است که برای کسانی‌که نمی‌خواهند یا نمی‌توانند مشتری پیدا کنند، پول از دست می‌رود.
دو مشخصه بارز کمپانی‌های هرمی:

 

انبار کردن کالا

کمپانی مشتریان را وادار می‌کند که تعداد هر چه بیشتری کالا (عموماً با قیمت بسیار بالایی) بخرند تا درآمد
بیشتری داشته باشند، حتی اگر نتوانند آن کالاها را به مصرف برسانند. در این صورت افراد رأس هرم
سود هنگفتی می‌کنند در حالیکه محصول چندانی را به بازار ارائه نکرده‌اند و محصولات در زیرزمین‌ها انبار شده‌اند.

 

عدم خرده فروشی (فروش جزء به مردم)

به دلیل کیفیت پایین محصولات و هزینهٔ بالای آنها، در اغلب شرکت‌های شبکه ای محصولات فقط بین
اعضای داخل هرم توزیع می‌شود، نه بین مردم عادی بیرون از هرم.

 

قانونی بودن بازاریابی شبکه‌ ای

الگوی درخت دودویی در بازاریابی شبکه‌ای

در حال حاضر، قوانین و مقررات فعالیت در شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای در اکثر کشورها معین شده‌اند؛
ولی هیچ ارگان مشخصی وجود ندارد که مشخص کند یک کمپانی خاص شبکه ایِ قانونی است.
اما در ایران، قانونی یا غیرقانونی بودن یک شرکت بازاریابی شبکه‌ای را وزارت صنعت، معدن و تجارت مشخص می‌کند.

از نگاه FTC, BBB, AG کمپانیی که بیشتر به جذب بازاریاب می‌پردازد تا فروش محصول به مردم عادی، هرمی و غیرقانونی است.

 

بازاریابی شبکه‌ ای از دیدگاه دینی

طبق بررسی و نظر شورای نگهبان، بازاریابی شبکه‌ای بر خلاف دین نمی‌باشد عضو فقهای شورای نگهبان
ابراز داشت: این بازاریاب کسی است که می‌خواهد چیزی را بفروشد و مسئله این که در صندوق‌ها
و شرکت‌های هرمی صرفاً اسمی می‌نویسند و مسئله فروش در کار نیست و فقط به کسی که عضو
صندوق می‌شود پول بدهند نیست بلکه می‌خواهد بفروشد در ادامه آمده به نحوی که در بازاریاب به معرفی بازاریاب دیگر به عنوان زیرمجموعه با ایجاد گروه فروش چند سطحی موجب گسترش و افزایش فروش شود، مسئله فروش است.

 

وی عنوان کرد: کسی شکایت کرد که این اکل مال به باطل است اما این مسئله فروش محسوب شده و اکل
مال به باطل نیست، بند «ج» آیین‌نامه بازاریابی شبکه‌ای می‌گوید بازاریاب هر شخصی که خارج از شرکت
بازاریابی شبکه‌ای از طریق فروش محصولات به مصرف‌کننده با حمایت و آموزش بازاریابان زیرمجموعه بابت گسترش و افزایش فروش شرکت پاداش یا کمیسیون می‌گیرند،

اینجا مسئله خرید و فروش بوده و اسم نوشتن در صندوق‌ها نیست، ما این را گفتیم اشکال ندارد این کاری نیست که در شرکت‌های شبکه انجام می‌شود.

 

 

پایداری شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ ای

به گفتهٔ ریچارد پو در کتاب موج چهارم، قدرت کمپانی‌های شبکه‌ای در پنج سال اول کاری مشخص می‌گردد. یک کمپانی در ۲ سال اول فعالیت خود، بیش از ۵۰٪ احتمال شکست دارد و کمپانی که ۵ سال به تعهدات خود عمل کند، احتمال شکستش به ۱٪ خواهد رسید.به گفتهٔ مقاله‌ای از usatoday، برای بازاریاب‌های ام‌وی، پول درآوردن از بازاریابی چند سطحی بسیار سخت است، اگر نگوییم غیرممکن است.

 

 

راهکار پیشنهادی FTC پیش از ورود

بهتر است پیش از ورود به بازاریابی شبکه‌ای، موارد زیر انجام شود:

• گرفتن سابقه کمپانی
• تحقیق دربارهٔ محصولات
• پرسش و پاسخ دربارهٔ برنامه و موفقیت
• کشف مرزها و محدودیت‌ها
• ارتباط برقرار کردن با بالا سری‌ها و گرفتن نشانی و شماره تلفن
• مشورت گرفتن از وکیل یا مشاور حقوقی که در سیستم نباشد (ذینفع نباشد)
• زمان بگذارید. سریع تصمیم نگیرید و قرارداد نبندید تا مدتی فکر کنید.
• ببینید که این کار به درد شما می‌خورد؟ با بالاسری‌ها دربارهٔ وقت گذاشتن و هزینه‌های جانبی بپرسید.
• تحقیق زیاد
• گول حرف‌های رؤیایی دیگران را نخوردن و عاقلانه فکر کردن به اصل موضوع
• کسب اطلاعات دربارهٔ بازار محصولات شرکت

 

 

مزایا و معایب بازاریابی شبکه‌ ای

برخی از ننگهای مرتبط با بازاریابی شبکه ای، به ویژه آنهایی که دارای چندین سطر هستند، می توانند به
عنوان طرح های شبکه ای شناخته شوند، یعنی فروشندگان در سطوح بالا، می توانند مقدار قابل توجهی پول
را در کمیسیون از سطوح زیر آنها ایجاد کنند. مردم در سطوح پایین تر درآمد کسب خواهند کرد.

 

این شرکت با فروش کیت های استارت گران به کارمندان جدید پول می کند.

تجدید نظر در بازاریابی شبکه ای این است که فردی با توانایی زیاد و توانایی فروش خوب می تواند یک کسب و کار سودآور با سرمایه گذاری منفی ایجاد کند.

 

بر طبق گزارش کمیته تجارت فدرال (FCC)، یک قاعده خوب، این است که عملیات بازاریابی شبکه ای یکپارچه تمایل بیشتری نسبت به طرح های چند سطحی دارد که در آن مردم بر اساس تعداد توزیع کنندگان که استخدام می کنند پول می گیرند.

 

 

منبع : wikipedia